استاندارد اجباری چیست؟ اطمینان از سلامت و کیفیت محصول، یکی از مهم ترین شاخصه هایی است که هم صادرکنندگان و هم وارد کنندگان و نیز مصرف کنندگان باید به آن توجه کنند. در راستای توجه به این خواسته، قوانین و استانداردهای مختلفی وضع شده اند که در ادامه می خواهیم آنها را تحت موضوع استاندارد اجباری و تشویقی بیشتر تشریح کنیم. همچنین در بحث انتهایی این مقاله که راجع به موضوع استاندارد اجباری چیست؟ است، گواهینامه ها بازرسی، انطباق و لیست کالاهای مشمول را نیز بررسی می کنیم.
استاندارد اجباری چیست؟
استاندارد اجباری چیست؟ در پاسخ به این پرسش باید گفت مقوله صادرات و واردات شامل قوانین مختلفی است که از نحوه ترخیص کالا گرفته تا ویژگی ها و تشریفات آن، هر کدام شرایط و فرآیند خاص خود را دارد. در این زمینه یکی از شرایطی که برای کالاها و فرآیند ترخیص آنها در نظر گرفته شده، اطمینان از سلامت آنها است. به موجب استاندارد اجباری، فرستنده و گیرنده باید محصولات خود اعم از کالاهای وارداتی و نیز صادراتی را از نظر سلامت و ایمنی در شرایط مناسب مبادله کنند. عدم رعایت این قانون می تواند به عنوان یک تخلف حساب شود.
ارزیابی و بررسی این موضوع توسط یک موسسه واسط انجام می شود. شرکت هایی که در این بخش فعالیت می کنند، کیفیت و کمیت کالاها را بررسی کرده و از ورود موارد نامرغوب به کشور جلوگیری خواهند کرد. رعایت این استانداردها بسیار مهم است. چراکه می تواند به عنوان ماده اولیه نیز استفاده شود. همچنین در پاسخ به اینکه استاندارد اجباری چیست؟ باید بدانید این استانداردها می توانند به مصرف کنندگان کمک کنند تا در خرید کالاهای شما اطمینان داشته و به صحت برچسب‌ها، مشخصات و ویژگی های ذکر شده برای کالا اعتماد کنند. به طور کلی، تعریف این استانداردها و نظارت بر آنها توسط سازمان ملی استاندارد ایران زیر نظر رئیس جمهور انجام می شود.
انواع استانداردهای اجباری در کشورهای مختلف
بخش دیگری که در رابطه با موضوع استاندارد اجباری چیست؟، باید به آن اشاره کرد، انواع این مدل چهارچوب ها هستند که در این خصوص می توان گفت:
- استاندارد ملی: منظور از این نوع استاندارد، قوانین و شاخصه هایی است که هر کشور برای تضمین سلامت و ایمنی کالا درنظر می گیرد. در ایران، ISRIR یا سازمان ملی استاندارد متولی این امر است. همچنین استاندارد ملی کشورهای ژاپن (JASO یا JIS)، استاندارد ملی کشور چین، کره جنوبی (KS) و استاندارد ملی استرالیا (AS) مورد تایید کشور ما می باشند.
- استانداردهای منطقه ای: منظور قوانینی است که بین کشورهای دارای روابط تجاری در یک منطقه بزرگ جغرافیایی وضع شده است. در این خصوص می توان به اتحادیه اروپا اشاره کرد که با برچسب CE شناخته می شود.
- استانداردهای بین المللی: داشتن این نوع استاندارد که با عنوان ISO نیز شناخته می شود، بیانگر مورد اطمینان بودن در تمامی کشورهای جهان است. ایزو صادر کننده این نوع استاندارد، به عنوان یک سازمان مستقل است که کیفیت و سلامت کالای شما را تضمین خواهد کرد. از جمله استانداردهای بین المللی که مورد تایید ایران است می توان به استانداردهای مخابرات یا ITU، الکتروتکنیکال یا IEC و نیز استانداردهای کدکس (غذا) یا CODEX اشاره کرد.
گواهینامه های مکمل استاندارد اجباری
گواهینامه های مکمل استاندارد اجباریحال با پاسخ به این پرسش که استاندارد اجباری چیست؟، لازم است به برخی مجوزها در مقررات کالاهای وارداتی و صادراتی بپردازیم که به شرح زیر هستند:
- گواهینامه بازرسی: این نوع گواهینامه ها می توانند برای مطمئن شدن از کیفیت و کمیت کالاهای خریداری شده ضروری باشند. با داشتن این گواهینامه، مشخصات ذکر شده در معامله میان خریدار و فروشنده بررسی می شود. شما ملزم هستید تا کالاهایی که داشتن این گواهینامه برای آنها ضروری است را در مبدا اخذ کنید. حال با داشتن آن، شما به عنوان وارد کننده یا مصرف کننده می توانید مطمئن باشید تا کالاها دارای استاندارد و کیفیت موردنظر هستند.
- گواهینامه انطباق: این گواهینامه در صورتی صادر می شود که آن کالا با استانداردهای اجباری کشور موردنظر شما منطبق باشند. در این حالت لازم است در واردات کالاها، این گواهینامه را ارائه کنید. نکته ای که باید به آن توجه شود، زمان بر بودن اخذ این مجوز است که در فرآیند گمرک انجام می شود. برای فهمیدن نوع گواهینامه انطباق براساس صنعتی که در آن مشغول هستید، از اتاق بازرگانی یا شریک تجاری آن را استعلام نمایید.
لیست کالاهای مشمول استاندارد اجباری هرساله به صورت 2 فایل پی دی اف توسط سازمان ملی استاندارد ایران منتشر می شود. این فایل ها مربوط به کالاهای صادراتی و وارداتی هستند. به این نکته توجه کنید در صورتی که کالایی را در تعرفه دیگری اظهار کنید که اشتباه است، لازم است بار دیگر اقدام به انجام فرآیند استاندارد نمایید. همچنین کالاهایی که با تعرفه غیرمشمول اظهار شوند، مورد بررسی قرار گرفته و در صورت تشخیص، لازم است در سامانه EPL اصلاح شوند. همچنین پس از تصحیح تعرفه آنها، برای مطابقت دادن با استاندارد عودت داده می شوند.
شما می توانید فهرست کالاهای وارداتی و صادراتی (به ترتیب) که مشمول رعایت مقررات استاندارد اجباری هستند را از لینک زیر دریافت کنید (بروزرسانی فروردین ماه سال 1401):
